Editorial

Η τέχνη της φωτογραφίας είναι υπέροχη, είναι προσιτή σε όλους ανεξαρτήτου ηλικίας και μόρφωσης και όμως είναι τόσο πολύπλοκη. Αποτελεί ένα άμεσο τρόπο έκφρασης σαν ένα κείμενο μόνο που εδώ μια εικόνα λέει πολλά περισσότερα τόσο για το περιεχόμενο της όσο και για τον ίδιο τον δημιουργό και αυτή είναι η πολυπλοκότητα και η ομορφιά της ταυτόχρονα. Σήμερα η εικόνα κυριαρχεί στη ζωή μας. Μας διηγείται το παρελθόν και μας παροτρύνει για το μέλλον…

Βρισκόμαστε πλέον για τα καλά στην ψηφιακή εποχή. Τα πάντα γύρω μας μετφράζονται σε ψηφία. Έτσι και η φωτογραφία. Δεν υπάρχει πια κόκκος, υπάρχει pixel. Ωστόσο δε παύει να είναι αυτό που από την γεννησή της ήταν "τρόπος να αιχμαλωτίσεις την στιγμή". Το μόνο που άλλαξε είναι το εργαλέιο και ο τρόπος αποθήκευσης αυτής της στιγμής. Εμένα με μελαγχολούν οι φωτογραφίες. Δηλώνουν με πολύ άμεσο τρόπο ότι ο χρόνος κυλάει, ότι η στιγμή απλά απεικονίζεται δεν αιχμαλωτίζεται. Μπορεί βέβαια βλέποντας μια φωτογραφία να σου έρχονται στο μυαλό οι ήχοι και οι μυρωδίες της στιγμής εκείνης αλλά με τον καιρό κι αυτές χάνουν την ένταση τους. Αυτό με μελαγχολει που ίσως μετά από χρόνια δε θυμάμαι πότε τράβηξα αυτή τη φωτογραφία...

Ο 14ος Μήνας Φωτογραφίας ξεκίνησε με πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις και με μια αίσθηση μελαγχολικής αναπόλησης.

Τα επίσημα εγκαίνια του Μήνα Φωτογραφίας "Ανάμεσα στις Μνήμες και το Μέλλον" ήταν στις 10/10 ημέρα Τετάρτη στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών I.F.A. Gallerie Bistrot-Athenes (Σίνα 31, Αθήνα, Τηλ.:210 33 98600)

Ε. Τ.

Τον επόμενο μήνα θα υπάρχει αφιέρωμα στις γυναίκες φωτογράφους...

Basic Critical Theory for Photographers

Basic Critical Theory for Photographers generates discussion, thought and practical assignments around key debates in photography. Ashley la Grange avoids the trap of an elitist and purely academic approach to critical theory, taking a dual theoretical and practical approach when considering the issues. Key critical theory texts (such as Sontag's 'On Photography' and Barthes' 'Camera Lucida') are clarified and shortened. La Grange avoids editorilising, letting the arguments develop as the writers had intended; it is the assignments which call into question each writer's approach and promote debate.

This is the ideal book if you want to understand key debates in photography and have a ready-made structure within which to discuss and explore these fascinating issues. It is accessible to students, from high school to university level, but will also be of interest to the general reader and to those photographers whose training and work is concerned with the practical aspects of photography.

Also includes invaluable glossary of terms and a substantial index that incorporates the classic texts, helping you to navigate your way through these un-indexed works. The book also contains useful information on photo-mechanical processes, explaining how a photograph can appear very differently, and as a result be interpreted in a range of ways, in a variety of books.

*Understand the gulf between practical photography and critical theory
*Benefit from the international practical assignments and discussions to understand the relevance of the theory of photography
*Inspiring, international images help explain relevant points

ΕΙΔΙΚΗ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Α. Αραβαντινός (Καθ. Φυσικής ΤΕΙ Αθήνας)

Το 2005 συμπληρώθηκε ένας ακριβώς αιώνας από την χρονιά της ιστορικής δημοσίευσης του Albert Einstein γύρω από την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας. Με αφορμή το γεγονός αυτό το 2005 ορίστηκε διεθνώς σαν : « Το Παγκόσμιο Έτος της Φυσικής ». Το άρθρο που ακολουθεί, λαμβάνει σαν αφορμή το παραπάνω γεγονός και αναφέρεται στην σχέση ανάμεσα στην Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας από την μια μεριά και την Φωτογραφία από την άλλη. Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθούν μερικά από τα βασικά σημεία των προτάσεων του Albert Einstein και στην συνέχεια θα περιγραφούν οι άμεσες συνέπειες που η συγκεκριμένη αυτή θεωρία έχει κατά την διαδικασία της φωτογράφησης. Είναι προφανές ότι οι συνέπειες αυτές γίνονται ιδιαίτερα έντονες στις περιπτώσεις όπου οι σχετικές κινήσεις φωτογραφιζόμενου θέματος (ή και φωτογραφικής μηχανής) πραγματοποιούνται με υπερβολικά μεγάλες ταχύτητες.

1. Ειδική Θεωρία Σχετικότητας

Στην καθημερινότητά μας οι εμπειρίες και οι παρατηρήσεις μας αναφέρονται σε αντικείμενα που κινούνται με πολύ μικρές ταχύτητες σε σχέση με την ταχύτητα c = 3 x 10 8 m/s του φωτός. Έτσι η κλασσική μηχανική του Νεύτωνα όπως άλλωστε και οι παγιωμένες θεωρήσεις για τις έννοιες του χρόνου και του χώρου μας ικανοποιούν απόλυτα. Όσο όμως οι ταχύτητες αυξάνουν, αρχίζουν να παρουσιάζονται και οι πρώτες, αναπάντεχες διαφορές ανάμεσα σε πειραματικές τιμές και τις αντίστοιχες προβλέψεις που η θεωρία του Νεύτωνα επιτάσσει. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η ταχύτητα που μπορεί να αποκτήσει ένα ηλεκτρόνιο κατά την κίνησή του μέσα σε ένα ηλεκτροστατικό πεδίο. Έχει παρατηρηθεί ότι το ηλεκτρόνιο αυτό παρ’ ότι (σύμφωνα με την κλασσική θεωρία) μπορεί να αποκτήσει οσοδήποτε μεγάλη ταχύτητα, φθάνει και το επιταχυντικό δυναμικό να είναι αρκούντος ισχυρό, στην πράξη η ταχύτητα του συγκεκριμένου ηλεκτρονίου παραμένει πάντοτε μικρότερη από αυτή του φωτός. Μάλιστα ο περιορισμός αυτός φαίνεται να ισχύει ανεξάρτητα της τιμής του ηλεκτροστατικού πεδίου που επιταχύνει το ηλεκτρόνιο. Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η κλασσική θεωρία, αν και ήταν αδιαμφισβήτητα αποδεκτή για διακόσια περίπου χρόνια, δεν μπορεί πλέον να περιγράψει με επιτυχία τα νέα πειραματικά δεδομένα. Έτσι ο Albert Einstein το 1905 και σε ηλικία μόλις εικοσιέξι χρόνων προτείνει την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας που βασίζεται σε δυο βασικές αρχές :

(1) Οι νόμοι της φυσικής είναι αναλλοίωτοι σε όλα τα αδρανειακά συστήματα αναφοράς. Δηλαδή, οι νόμοι της φυσικής περιγράφονται από πανομοιότυπες μαθηματικές σχέσεις για όλους τους παρατηρητές που κινούνται με σταθερή ταχύτητα μεταξύ τους.

(2) Η ταχύτητα του φωτός στο κενό ( κατά προσέγγιση και στον αέρα) είναι 3 x 10 8 m / s, μάλιστα η τιμή αυτή είναι ανεξάρτητη από την κίνηση του παρατηρητή ή την κίνηση της φωτεινής πηγής. Το τελευταίο αυτό γεγονός σημαίνει ότι η ταχύτητα του φωτός έχει ακριβώς την ίδια τιμή για κάθε αδρανειακό παρατηρητή.

Ενώ λοιπόν ο Νεύτων ισχυριζόταν ότι το διάστημα ( χωρικό και χρονικό ) είναι απόλυτο μέγεθος με σχετική την ταχύτητα του φωτός, ο Einstein προτείνει ότι η ταχύτητα του φωτός είναι απόλυτη, για κάθε σύστημα, ενώ το χρονικό διάστημα όπως άλλωστε και η απόσταση έχουν σχετικό χαρακτήρα.
Μερικές από τις άμεσες συνέπειες της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας είναι επιγραμματικά οι εξής :

(α) Κινούμενα ρολόγια εμφανίζονται, σε σχέση με ακίνητο παρατηρητή, να παρουσιάζουν επιβραδυνόμενους ρυθμούς. Έτσι κάθε χρονική περίοδος T θα παρουσιάζεται στο κινούμενο με ταχύτητα υ σύστημα να έχει μεγαλύτερη διάρκεια T’ σύμφωνα με την σχέση :

T’ = T [ 1 – (υ / c)2 ] –1/2

(β) Οι διαστάσεις κινούμενων αντικειμένων εμφανίζονται να ελαττώνονται στη διεύθυνση της κίνησής τους. Το γεγονός αυτό ονομάζεται συστολή μήκους ( ή συστολή Lorentz ) και η αντίστοιχη σχέση που το περιγράφει είναι η :

L’ = L [ 1 – (υ / c)2 ] 1/2

όπου L’ είναι το μήκος που εμφανίζεται στο κινούμενο σύστημα μιας ράβδου που το μήκος της είναι L.

Από τις προηγούμενες σχέσεις γίνεται φανερό ότι η χωρική απόσταση μεταξύ δυο σημείων αλλά και το χρονικό διάστημα μεταξύ δυο διακριτών συμβάντων εξαρτάται από το σύστημα αναφοράς στο οποίο γίνεται η μέτρηση. Γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν, σύμφωνα με την Σχετικότητα, έννοιες όπως απόλυτο μήκος ή και απόλυτος χρόνος.

Η πρωτοποριακή λοιπόν αυτή θεωρία άλλαξε ουσιαστικά την αντίληψη που επικρατούσε για θεμελιώδεις έννοιες όπως του χώρου και του χρόνου. Ιδιαίτερα μάλιστα σε ότι αφορά τον χρόνο απέδειξε πως γεγονότα που χαρακτηρίζονται ως ταυτόχρονα για ένα παρατηρητή δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα για κάποιον άλλο που τυχαίνει να κινείται σε σχέση με τον πρώτο. Τέλος και σε ότι αφορά την μάζα ενός σώματος, που εκφράζει την αντίσταση του στην προσπάθεια μεταβολής της κινητικής του κατάστασης, η αντίστοιχη με τις προηγούμενες σχέσεις είναι η εξής :

m’ = m [ 1 – (υ / c)2 ] –1/2

Η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας υπέδειξε, κάτι το οποίο απεδείχθει και πειραματικά, ότι δηλαδή η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι απόλυτα σταθερή και δεν εξαρτάται ούτε από την ταχύτητα της πηγής που το δημιουργεί ούτε και από την ταχύτητα του δέκτη η οποία το καταγράφει. Μάλιστα, η ταχύτητα αυτή του φωτός είναι η μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα που έχει παρατηρηθεί στην γη και είναι αδύνατο υλικό σώμα να μπορέσει να την αποκτήσει. Σημειώνεται ότι με την προσπάθεια αύξησης της ταχύτητας το κάθε σώμα «αντιστέκεται» αυξάνοντας την αδρανειακή του μάζα m και μάλιστα όταν η ταχύτητά του γίνει ίση με την ταχύτητα του φωτός τότε το σώμα φαίνεται να αποκτά άπειρη μάζα. Βέβαια στην καθημερινή μας πρακτική των μικρών ταχυτήτων κάτι τέτοια φαινόμενα δεν γίνονται αντιληπτά.

Σημαντικές θεωρούνται επίσης και οι συνέπειες της Σχετικότητας σε κλασσικά φαινόμενα οπτικής όπως η ανάκλαση και η διάθλαση. Πιό συγκεκριμένα στην περίπτωση της ανάκλασης λεπτής, φωτεινής ακτίνας σε ταχέως κινούμενο, επίπεδο κάτοπτρο η γωνία ανάκλασης θ2 δεν είναι πλέον ίση με την γωνία πρόσπτωσης θ1 αλλά μικρότερη και μάλιστα ικανοποιείται η σχέση :

tan (θ1 / 2) / tan (θ2 / 2) = ( c + υ ) / ( c - υ ).

Στην προηγούμενη σχέση θεωρείται ότι η κατοπτρική επιφάνεια κινείται με σταθερή ταχύτητα υ πλησιάζοντας την φωτεινή πηγή. Εκτός όμως από την ανισότητα των γωνιών πραγματοποιείται και μεταβολή στο μήκος κύματος λ της προσπίπτουσας ακτινοβολίας. Η μεταβολή είναι τέτοια ώστε όταν το επίπεδο κάτοπτρο προσεγγίζει την πηγή τότε το μήκος κύματος λ ελαττώνεται ενώ όταν το κάτοπτρο απομακρύνεται από την πηγή τότε το προσπίπτον λ αυξάνει. Στην περίπτωση της διάθλασης, σε σχετικιστικές περιπτώσεις, ο δείκτης διάθλασης μεταβάλλεται με την κίνηση του μέσου μέσα στο οποίο κινείται το φως. Όταν το μέσο κινείται έτσι ώστε να πλησιάζει την φωτεινή πηγή τότε ο δείκτης διάθλασης εμφανίζεται να αυξάνει, ενώ αντίθετα όταν το μέσον απομακρύνεται από την πηγή τότε ο δείκτης διάθλασης ελαττώνεται.

Θα έλεγε λοιπόν συνοπτικά κανείς ότι η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας περιγράφει απόλυτα ικανοποιητικά φαινόμενα που αντιστοιχούν στην φυσική των μεγάλων ταχυτήτων ενώ ταυτίζεται με την Νευτώνεια Φυσική στις περιπτώσεις όπου οι ταχύτητες είναι ιδιαίτερα μικρές.>

2. Φωτογράφηση
Η διαδικασία της φωτογράφησης θεωρούμε, σχεδόν αξιωματικά, ότι πρόκειται για την ταυτόχρονη καταγραφή ενός άπειρα μεγάλου αριθμού φωτονίων που προσπίπτουν στην επίπεδη, φωτοευαίσθητη επιφάνεια ενός φίλμ. Τα φωτόνια αυτά που συμμετέχουν συλλογικά στην δημιουργία της τελικής εικόνας αν και φθάνουν στην φωτογραφική μηχανή ταυτόχρονα αυτό δεν σημαίνει ότι ξεκίνησαν και όλα μαζί. Ο λόγος για αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εφ’ όσον κινούνται όλα με την ίδια ακριβώς ταχύτητα τα φωτόνια από τα πιο απομακρυσμένα αντικείμενα, έχοντας να διανύσουν σχετικά μεγαλύτερες αποστάσεις, ξεκινούν νωρίτερα από τα αντίστοιχα των κοντινότερων προς τον φωτογραφικό φακό περιοχών.
Στην μελέτη, για παράδειγμα, μιας απογευματινής φωτογραφίας που απεικονίζει ένα φίλο μας όπου πίσω του ο ήλιος είναι έτοιμος να δύσει διαπιστώνει κανείς μια καταγραφή του παρελθόντος της θεματολογίας. Συγκεκριμένα, η μορφή του φίλου που απεικονίζεται αντιστοιχεί όχι στην μορφή που έχει την στιγμή της καταγραφής αλλά στην μορφή που αυτός είχε όταν το φως ξεκίνησε από τον ίδιο για να καταλήξει στο φιλμ. Μάλιστα, σε ότι αφορά τον ήλιο, η απεικόνησή του αντιστοιχεί στην μορφή που αυτός είχε 8,3 περίπου λεπτά πριν από τη στιγμή της φωτογράφησης. Σημειώνεται ότι η απόσταση γης – ήλιου είναι : 149 x10 6 Km και έτσι ο χρόνος που απαιτείται προκειμένου η φωτεινή πληροφορία να φθάσει από τον ήλιο στην φωτογραφική μηχανή υπολογίζεται σε : t = 149 x 10 6 Km / 3 x 10 8 m / s = 8.3 min.

3. Συνέπειες στη Φωτογράφηση λόγω της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας
Προκειμένου να ορίσουμε την έννοια του οπτικού ειδώλου σύμφωνα με την Θεωρία της Ειδικής Σχετικότητας γενικεύουμε την αντίστοιχη έννοια της Νευτώνειας Φυσικής. Όπως ήδη αναφέρθηκε όταν φωτογραφίζουμε ένα φωτεινό αντικείμενο λαμβάνουμε στην θέση του φιλμ ταυτόχρονα φωτόνια από τις διάφορες περιοχές του αντικειμένου. Λόγω του πεπερασμένου της ταχύτητας του φωτός αλλά και των διαφορετικών αποστάσεων των σημείων από τον φωτογραφικό φακό, τα φωτόνια εκπέμπονται σε διαφορετικούς χρόνους από τα διάφορα σημεία του αντικειμένου. Βέβαια, εάν το φωτογραφιζόμενο σώμα κινείται «αργά» ως προς την φωτογραφική μηχανή τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι η εκπομπή των φωτονίων είναι ταυτόχρονη και ως προς το κινούμενο σώμα ( Νευτώνεια περίπτωση ). Σε αυτή την περίπτωση έχουμε την γνωστή, πιστή αναπαράσταση του φωτεινού ειδώλου. Το φωτεινό δηλαδή είδωλο στο φιλμ μοιάζει απόλυτα με το φωτογραφιζόμενο αντικείμενο που το δημιούργησε. Για σχετικιστικές όμως ταχύτητες αυτό δεν είναι πλέον δυνατό με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σημαντικές μεταβολές που αλλοιώνουν αναπάντεχα το οπτικό είδωλο στο φιλμ. Ωστόσο, σύμφωνα με την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, το οπτικό είδωλο ενός συνόλου φωτεινών σημείων στη περιοχή του φιλμ και σε μια χρονική στιγμή σχηματίζεται από τα σημεία εκπομπής των φωτεινών σημάτων τα οποία είναι ταυτόχρονα για το σύστημα αναφοράς της φωτογραφικής μηχανής.

3.1 «Περιστροφή» του αντικειμένου, αλλαγή στην προοπτική της φωτογράφησης
Η φωτογράφηση ενός αντικειμένου που κινείται με μεγάλη ταχύτητα υ και βρίσκεται αρκετά μακριά ώστε να φαίνεται υπό σχετικά μικρή στερεά γωνία
( οπότε και οι φωτεινές ακτίνες να θεωρούνται κατά προσέγγιση παράλληλες ) παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Συγκεκριμένα το αντικείμενο εμφανίζεται σαν να ήταν σε ηρεμία (χωρίς δηλαδή να υφίσταται την προαναφερθείσα συστολή Lorentz ) αλλά να έχει περιστραφεί κατά γωνία θ έτσι ώστε να ισχύει η σχέση : sinθ = υ / c.

Η αναλυτική διερεύνηση της προηγούμενης διαπίστωσης θα εφαρμοστεί – για λόγους απλοποίησης – σε ορθογώνιο στερεό αντικείμενο αμελητέου πάχους αλλά με διαστάσεις L = 10 m και w = 2 m που έστω ότι κινείται με ταχύτητα υ = c / 2 κατά μήκος του οριζόντιου άξονα x, δηλαδή κατά μήκος της μεγαλύτερης πλευράς του. Η παρατήρηση ( και φωτογράφηση ) του ABCD γίνεται σε μακρινή απόσταση και σε κάθετη διεύθυνση προς την οριζόντια ταχύτητα υ. Το φως από την πίσω αριστερά κορυφή Α οφείλει να διανύσει μια επιπλέον απόσταση w = 2 m από ότι το φως της μπροστά, αντίστοιχης κορυφής Β οπότε θα πρέπει να έχει ξεκινήσει νωρίτερα κατά χρονικό διάστημα ακριβώς ίσο με w / c. Βέβαια κατά την διάρκεια αυτού του χρόνου το ορθογώνιο μετακινήθηκε προς τα δεξιά κατά απόσταση ίση με : w υ / c = w / 2 = 1 m. Έτσι η πίσω κορυφή θα απεικονιστεί στο φιλμ να είναι σύχρονη με την μπροστά κορυφή Β στην νέα όμως θέση της Β1 . Μάλιστα, λόγω της συστολής Lorentz η μήκους 10 m πλευρά του ορθογωνίου φαίνεται τώρα να έχει μήκος : B1 C1 = 10 [ 1 – ( 0.5 ) 2 ] ½ = 8.7 m.

Στο σχήμα που ακολουθεί παρουσιάζεται το κινούμενο ορθογώνιο ABCD όπως και το A1 B1 C1 D1 που αντιστοιχεί στο προηγούμενο ύστερα από την αναφερθείσα προς τα δεξιά μετατόπιση αλλά και συστολή Lorentz. Τα Α’, Β’ και C’ είναι οι προβολές των κορυφών A1, B1 και C1 που θα απεικονίζονται στο ακίνητο, μακρινό φιλμ.

Τώρα με βάση την θέση Β’ και θεωρόντας το ορθογώνιο σώμα σε ηρεμία αλλά στραμμένο κατά μια γωνία θ ( = 30 ο ) που ικανοποιεί την σχέση sin θ = υ / c = 1 / 2 παρατηρούμε ότι οι νέες προβολές των κορυφών Α και C αντιστοιχούν στα ίδια ακριβώς σημεία Α’ και C’ με τα προηγούμενα. Το τελευταίο γεγονός αποδεικνύει ότι ο συνδιασμός μετατόπισης και συστολής ισοδυναμεί φωτογραφικά με περιστροφή του αμετάβλητου σώματος κατά γωνία θ ίση με θ = arc [ sin (υ / c) ].

(συνεχίζεται στο επόμενο τευχος)

Πτυχιακή Εργασία του Βασίλη Χατζηνάκη και του Στέφανου Μασούρα

Η πτυχιακή του Βασίλη Χατζηνάκη και του Στέφανου Μασούρα ονομαζόταν Ναός, ένας ναός από τους φωτογράφους για τους φωτογράφους και από την φωτογραφία για την φωτογραφία. Υπεύθυνος καθηγητής της πτυχιακής τους ήταν ο κ. Τάκης Τζίμας ώστε να μην περιοριστούν οι απόψεις τους και να κινηθούν εντελώς ελεύθερα.
Η πτυχιακή αυτή είχε μορφή μόνιμης έκθεσης στο χώρο υποστηρίζοντας με αυτό τον τρόπο πως η δουλειά που γίνεται στη σχολή πρέπει να είναι αναρτημένη έτσι ώστε να τη βλέπει ο κόσμος.
Η ιδέα τους άρχισε να υλοποιείται από τις αρχές του Δεκεμβρίου ’04. Φωτογραφίζανε στο χώρο του ΤΕΙ πορτραίτα συμφοιτητών τους σε 3 διαφορετικές στάσεις (ανφάς, αριστερό προφίλ και δεξί προφίλ). Οι φωτογραφιζόμενοι κρατούσαν τον αριθμό μητρώου τους στο χέρι σαν να ήταν φυλακισμένοι. Οι σπουδαστές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της προσπάθεια τους, το ενδιαφέρον ήταν αρκετά μεγάλο και το σύνολο των σπουδαστών που φωτογραφήθηκαν έφτασε τα 430 άτομα ενώ οι φωτογραφίες υπολογίστηκαν γύρω στις 1500.
Το γεγονός αυτό παρουσίασε μια δυσκολία λόγω του οικονομικού κόστους και αποφασίσανε να σταματήσουν να φωτογραφίζουν με αναλογική μηχανή. Το έργο τους ολοκληρώθηκε με ψηφιακή μηχανή ΙΝΟΧ 4.0 megapixel και η εκτύπωση έγινε σε χαρτιά Α4.
Το στήσιμο για την «πρεμιέρα» της πτυχιακής κράτησε 6 μέρες. Την παρουσίαση συνόδεψαν 6 μουσικά κομμάτια που γράψανε ειδικά για την περίσταση ο κ. Τσαγκαράκη και ο κ. Λεβεντάκη.
Όταν τελείωσε η παρουσίαση δεν ήταν αρκετά ευχαριστημένοι από τη δουλειά που κάνανε, λόγος ήταν ότι αντιμετωπίστηκε με συμβατικό τρόπο ενώ δεν ήταν μια συμβατική πτυχιακή.

Τους ευχόμαστε καλή επιτυχία σε ότι αποφασίσουν να κάνουν αργότερα και να είναι πάντα τόσο δημιουργικοί και πρωτότυποι.

Συνέντευξη: Γ. Βλασσάς (Τακτικός Καθηγητής)

• Πόσο καιρό είστε καθηγητής των ΤΕΙ;
  Στα ΤΕΙ είμαι από το 1985, από την αρχή λειτουργίας του τμήματος Φωτογραφίας. Τα πρώτα χρόνια σαν έκτακτος και αργότερα σαν μόνιμος.
• Σε τι κατάσταση βρισκόταν εκείνο τον καιρό το τμήμα;
  Το τμήμα Φωτογραφίας ήταν και ευτυχώς είναι ακόμα το μοναδικό στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που βγάζει πτυχιούχους φωτογράφους και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο γιατί μετά από είκοσι χρόνια εμπειρίας πιστεύω και μπορώ να πω ότι το τμήμα φωτογραφίας σαφώς έχει μια συγκεντρωμένη γνώση, οι εκπαιδευτικοί του είναι αξιολογότατοι και αν κάποιος θέλει να σπουδάσει στη φωτογραφία και τα συναφή πιστεύω ότι η καλύτερη επιλογή είναι τα ΤΕΙ και όσον αφορά τους καθηγητές και όσον αφορά επί της ουσίας του πτυχίου γιατί είναι η μοναδική σχολή που παρέχει αναγνωρισμένο πτυχίο πάνω στη φωτογραφία και τα οπτικοακουστικά μέσα. Όπως άλλωστε ονομάζεται τώρα η σχολή. Κατά την άποψη μου ήταν ανάγκη των καιρών να γίνει αυτό το άνοιγμα στο βίντεο και στην κινούμενη εικόνα.
• Πιστεύετε επομένως ότι η σχολή μέσα στα χρόνια που πέρασαν έχει αλλάξει προς το καλύτερο;
  Οτιδήποτε παίρνει ένα δρόμο σίγουρα εξελίσσεται προς το καλύτερο, οπωσδήποτε προβλήματα υπάρχουν, τα κτιριακά προβλήματα, η έλλειψη αρκετές φορές αναλωσίμων, η έλλειψη άπλετης παροχή υλικοτεχνικής υποδομής από την πολιτεία. Κανονικά δηλαδή το κράτος πάνω στην εκπαίδευση θα πρέπει να δώσει περισσότερα, δεν γίνεται εκπαίδευση με περικοπές σε ώρες, με περικοπές σε αναλώσιμα και σε εξοπλισμό. Κανονικά το κράτος θα έπρεπε να έδινε πιο απλόχερα πράγματα για την εκπαίδευση εφόσον θέλει να έχει ανθρώπους με τριτοβάθμιο πτυχίο και επιπλέον είναι άνθρωποι που μεταφέρουν γνώσεις και αργότερά οι ίδιοι θα γίνουν καθηγητές που θα μεταδώσουν αυτή τη γνώση σε επόμενες γενιές.
• Ήσασταν και προϊστάμενος κάποιο διάστημα. Για πείτε μας εσείς αυτό το διάστημα πραγματοποιήσατε τους στόχους που είχατε θέσει;
  Ξέχωρα από προϊστάμενος είμαι καθηγητής του τμήματος απ’ την αρχή λειτουργίας του μέσα στα συμβούλια, είτε ως προϊστάμενος, είτε σαν αναπληρωτής προϊστάμενου, είτε σαν τομεάρχης μαθημάτων. ¨Όσον αφορά τους στόχους που είχα θέσει, γίνεται μια συλλογική δουλεία και πιστεύω κάποια πράγματα στο μέτρο του δυνατόν πραγματοποιήθηκαν, όσο αυτό είναι δυνατό γιατί επηρεάζουν και εξωτερικοί παράγοντες, τη διοίκηση του ΤΕΙ, το υπουργείου… γιατί όταν ζητάς πράγματα που είναι οικονομικά δυσβάσταχτα για την πολιτεία δεν γίνονται. Ένα άτομο, ένας προϊστάμενος, μόνο του δε μπορεί να αλλάξει τον κόσμο
• Πότε ασχοληθήκατε με την φωτογραφία για πρώτη φορά;
  Με την φωτογραφία πρώτη φορά ασχολήθηκα όταν ήμουν μαθητής στο λύκειο της Φιλοθέης. Και η πρώτη παρουσίαση και το πρώτο χειροκρότημα που πήρα ήταν από την παρουσίαση των εικόνων της κατοχής του Παράσχου στα πλαίσια μιας εργασίας. Μια πολύ σημαντική δουλειά και αργότερα έκανα μια τηλεοπτική συνέντευξη του ίδιου, η μόνη που έχει παραχωρήσει ο Παράσχος και η οποία είναι ακόμα ανέκδοτη.
• Μικρός τι θέλατε να γίνεται;
  Έχω ασχοληθεί με τις τέχνες γενικότερα, με τον κινηματογράφο, με τις στατικές τέχνες, τη φωτογραφία. Έφυγα κατευθείαν και σπούδασα στο Παρίσι, δεν έδωσα εξετάσεις εδώ σε τίποτα γιατί δεν με ενδιέφερε κάποια από τις σχολές που υπήρχαν τότε.
• Και με το ρεπορτάζ πως ασχοληθήκατε;
  Είμαι πάρα πολλά χρόνια στην ένωση Φωτορεπόρτερ, επαγγελματικά έχω δουλέψει και χώρια από τα επαγγελματικά πιστεύω πως κάνω προσωπική δουλειά σε θέματα που ασχολούμαι χρόνια, ένα από αυτά είναι οι Τσιγγάνοι που το δουλεύω από το 1982. σε ένα ρεπορτάζ μπαίνω περισσότερο στην έννοια του Φωτογραφικού Δοκιμίου, δηλαδή του πλησιάσματος σε ένα θέμα όχι σαν κλέφτης τραβάω και φεύγω αλλά γίνομαι ένα με τους ανθρώπους, λειτουργώ μαζί τους και παίρνω τις εικόνες που θέλω μέσα από την καθημερινότητά τους.
• Τι είναι για σας ο φωτογράφος;
  Ο φωτογράφος θα πρέπει να είναι καταρχήν ένα σκεφτόμενο άτομο, το οποίο να μεταφέρει μέσα από τις εικόνες του μηνύματα των καιρών του. Πιστεύω ότι πρέπει να είναι επιστήμονας, να έχει μια γνώσει, πιστεύω πως πρέπει να έχει μια κοινωνική συνείδηση και να μπορεί όλα αυτά τα πράγματα που βιώνει να μπορεί να τα κάνει εικόνες. Μια παρακαταθήκη που δηλώνει ότι εγώ ήμουν εκεί, αυτό είναι άλλωστε το ζητούμενο στο Φωτορεπορτάζ. Θα πρέπει να είναι ειλικρινής και να μεταφέρει την αλήθεια. Θα είναι βεβαίως φιλτραρισμένο μέσα από την κοινωνική του συνείδηση. Από κει και πέρα μέσα στο τμήμα φωτογραφίας γίνεται μια σειρά μαθημάτων, που πιστεύω ένας πτυχιούχος της φωτογραφίας έχει αποκτήσει τις γνώσεις στην τεχνική και την αισθητική της φωτογραφίας. Επιπλέον γίνονται κάποια υποστηρικτικά μαθήματα όπως είναι η ιστορία της τέχνης, η ψυχολογία οπτικής αντίληψης και η σημειολογία τα οποία βοηθούν τον φοιτητή να αποκτήσει γνώσεις όχι μόνο για την τεχνική του κάδρου αλλά και για το τι θα βάλει μέσα σε αυτό, η μορφοποίηση του κάδρου.
• Μετά από άλλα 20 χρόνια πως βλέπεται το τμήμα;
  Κοιτάξτε υπάρχουν στο τμήμα πολλοί καθηγητές μόνιμοι αλλά και έκτατοι, έκτατοι που είναι μαζί μας πολλά χρόνια που διαθέτουν πολλές γνώσεις πάνω στη φωτογραφία και είναι σημαντικοί στο χώρο της φωτογραφίας. Αυτό που χαλάει μια εκπαίδευση είναι όλα τα υπόλοιπα, οι απεργίες, οι επισχέσεις η κακή λειτουργία του ίδιου του ιδρύματος. Μια σειρά πραγμάτων που βάζουν φρένο στη σωστή εκπαίδευση.
• Πιστεύετε ότι όλα τα μαθήματα θα γίνονται πλέον ψηφιακά;
  Όταν η τεχνολογία τρέχει αν δεν την ακολουθήσεις χάνεις. Δηλαδή η ανάγκη των καιρών μας έχει σπρώξει στην ψηφιακή εποχή δεν είναι θέμα αν θέλουμε είναι θέμα εξέλιξης. Το καλύτερο για έναν φοιτητή μας είναι να ασχοληθεί με το αντικείμενο που έχει διδαχθεί επί σειρά ετών. Και μία από τις αγωνίες μου είναι τον πτυχιούχο μας να μπορούμε να τον εντάξουμε μέσα σε μία παραγωγική διαδικασία όχι με την έννοια του βιομηχανοποιημένου εργάτη αλλά με την έννοια του επιστήμονα της εικόνας. Που μπορεί να δουλεύει είτε ως καθηγητής στη φωτογραφία είτε ως καθηγητής οπτικοακουστικών μέσων είτε σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα φωτογραφίας, είτε σε υπουργεία, είτε ως επιμελητής εκθέσεων και σε μια σειρά από άλλα επαγγέλματα που ωστόσο οριοθετούν την πραγματική του σπουδή και εξειδικευμένη γνώση γύρω από το μάτι.
• Αυτό το βλέπετε εφικτό να γίνει;
  Ήδη έχουμε 348 πτυχιούχους και ένα μεγάλο μέρος από αυτούς διδάσκει φωτογραφία, κάποια άλλοι πάνω στο φωτορεπορτάζ έχουν κάνει διεθνή καριέρα. Αν κάποιος θέλει να κάνει σοβαρή δουλειά πάνω στην εκπαίδευση θα πρέπει να έχει και μεταπτυχιακό, είναι ανάγκη των καιρών.
  

Συνέντευξη: Π. Ηλίας (Καθηγητής Εφαρμογών )

• Τί έχει χαθεί από τον πρώτο καιρό λειτουργίας του τμήματος;
  Είναι γεγονός πλέον η είσοδος των υπολογιστών, αναγκαστικά λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας. Πέρα απ’αυτό..
  Έχει χαθεί η φρεσκάδα του καινούριου σχολείου. Έχουν παγιωθεί καταστάσεις οι οποίες από την αρχή ήταν στραβές, ποτέ δεν αλλάξανε.
• Είστε στο χώρο του τμήματος φωτογραφίας(&οπτικοακουστικών μέσων, από το εαρινό εξάμηνο 2005)από το 1985.Περιγράψτε μου το τμήμα τον πρώτο καιρό λειτουργίας του.
  Το ΤΕΙ λειτουργεί από το 1985. Στην αρχή ήταν μόνο ένας μόνιμος, ο κος Αντωνιάδης. Όλοι οι υπόλοιποι ήταν έκτακτοι. Μετά από δέκα χρόνια προκυρήχτηκαν κάποιες θέσεις οπότε&εγώ πήρα τη θέση που μέχρι σήμερα έχω. Συνήθως είχαμε&άλλες δουλειές παράλληλα. Εγώ δούλευα στο Σταυράκο, στο δήμο Αθηναίων, στο δήμο Καλλιθέας. Όταν διορίστηκα πλέον τα παράτησα όλα&ασχολήθηκα με τη θέση.
• Ποιά νομίζετε ότι θα είανι η κατάληξη για το τμήμα;
  Αυτή η σχολή αποκλείεται ποτέ να κλείσει, όπως θέλουν να λένε.
  Οτιδήποτε δουλεύει στο..ρελαντί για χρόνια δεν πεθαίνει ποτέ, απλώς και μόνο συντηρεί καταστάσεις! Ενά τραγικό που συνέβη κάποτε, αυτο που μάς έφερε πίσω&πάντα ήμουν κατά, είναι ότι κάναμε τα πάντα να μην συνεργαστούμε με άλλες σχολές στην Ελλάδα. Αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται καλό, ότι είμαστε η μοναδική σχολή στην Ελλάδα. Εν τέλει αποδείχτηκε δίκοπο μαχαίρι γιατί ναι μεν οι σπουδαστές θα μπορούσαν να είχανε ένα ελεύθερο πεδίο εργασίας έξω-ανοιχτό γι’αυτούς-αλλά από την άλλη η σχολή η ίδια δεν έχει ανταγωνισμό για να μπορέσει να προχωρήσει πιο μπροστά, έναν ανταγωνισμό έστω και στο θέμα της εκπαίδευσης.Δεν υπήρξε ποτέ μεταφορά σκέψης ώστε να ακουστούν άλλες ιδέες, να εμφανιστούν νέα μυαλά.. Και με τη φράση άλλες σχολές εννοώ δημόσιες σχολές, όπως είναι το Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου υπάρχει άμυλα εδώ δεν υπήρχε ποτέ& αυτό μας άφησε να κατακαθήσουμε στην ιδέα ότι είμαστε μοναδικοί.
• Στο τμήμα εξαιτίας του μικρού αριθμού φοιτητών οι σχέσεις φοιτητών-σπουδαστών είναι στενές. Κατά πόσο επιρρεάζει αυτό τη δουλεια & τελικά συγκαταλέγεται στα θετικά ή στα αρνητικά;
  Πολλές φορές όντας στη θέση του σπουδαστή κάποιος άνθρωπος έχει συμπεριφορά λίγο σχολική, πως να το σκάσουμε κ.τ.λ.& μια προοπτική σχέσης τέτοια που αφαιρείται από τον καθηγητή το avantage να ασκήσει πίεση για την εκτέλεση μιας άσκησης. Βέβαια επαφίεται στον τρόπο χειρισμού του καθηγητή, αλλά είναι δύσκολο να κρατηθούν οι ισορροπίες.
  Οι δυσκολίες από την άλλη μας φέρνουν κοντά(!), γιατί εγώ πρέπει να απολογούμε απέναντι στο σπουδαστή διαρκώς.
• Τί είναι πανεπιστημιακή εκπαίδευση;& τί λείπει από τα.. Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα& το τμήμα της Φωτογραφίας;
  Συνδέεται άμεσα (έμμεσα πρέπει) η εκπαίδευση με την εργασία. Αυτό που έχω ξαναπεί, έχουμε μπερδέψει το Υπουργείο Παιδείας με το Υπουργείο Εργασίας. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να είναι παράλληλη με το κοινωνικό γίγνεσθαι, ταυτόχρονα πρέπει να αφουγκράζεται τί γίνεται μέσα στην κοινωνία αλλά και να ακολουθεί καθαρά το δικό της δρόμο, να αφήνεται ελεύθερη μέσα από τους νόμους που διέπουν το Πανεπιστήμιο, όπως είναι το άσυλο, το οποίο δε σημαίνει να πουλάμε CDs, αλλά ελεύθερη διακίνηση ιδεών&πρέπει να πω ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι μπροστάρης σε όλο αυτό, να μη φοβάται τίποτα, να εκφράζει τη σκέψη του, είτε είναι κριτική σκέψη, αυτοκτριτικής σκέψη, για κάποιον άλλο, για την κυβέρνηση, για τους υφισταμένους, τους προισταμένους του. Και κάτι του οποίου είμαι κραταιός υποστηρικτής του είναι ότι πρέπει το Πανεπιστήμιο να είναι τρόπος ζωής & όχι κάποιες ώρες απασχόλησης. Πρέπει να κουβεντιάζουμε, όχι μόνο για παράδειγμα πώς υποεμφανίστηκε το φιλμάκι αλλά και γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε, πώς το κάνουμε, να υπάρχει μια ζύμωση, κάτι που λείπει από τη σχολή μας & ευθυνόμαστε πρωταρχικά εμείς οι εκπαιδευτικοί που μόλις τελειώσει το ωράριό μας κοιτάμε να αποχωρίσουμε.
• Στο τμήμα διδάσκετε το μάθημα Τεχνικές ΙΙ & ΙΙΙ(;). Σε επίπεδο προσωπικής ενασχόλησης τί κινεί το ενδιαφέρον σας;
  Σίγουρα όχι ο Άνθρωπος ή εσωτερικά.. Τα ακτέργαστα τοπία είναι αυτά που επιλέγω.Για την ηρεμία που έχουν. Αυτά, σκέτα, όπως είναι. Άλλωστε & η απουσία ανθρώπου στο χώρο είναι παρουσία. Και πάντα σε Α/Μ..Για μένα το μαυρόασπρο είναι σαν την ποίηση, καλά οργανωμένο, μεστό, λιτό. Το χρώμα μού μοιάζει φλύαρο. Δεν μπορώ να το χειριστώ..!
• Πώς ορίζεται η στιγμή της φωτογράφησης;
  Κάνω συχνά σύντομα ταξίδια όπου και φωτογραφίζω. Άλλο η καθημερινή ματιά και άλλο η φωτογραφική, έχει το χαρακτηριστικό της έρευνας που δεν έχει η άλλη.
• Τί είναι τελικά η φωτογραφία;
  Φωτογραφία είναι η αλλοίωση του αλογόνου του αργύρου με την επίδραση του φωτός..
  Δέσποινα Τζιγκελίδου & Κατερίνα Τζόβα

Συνέντευξη κ.Γ.ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ (Τακτικός Καθηγητής)

• Σ’ αυτά τα 20 χρόνια επιτελέσατε προϊστάμενος . Ποια χρονιά επιτελέσατε προϊστάμενος ;Τι κληθήκατε να αντιμετωπίσετε;
  Υπήρξα προϊστάμενος και μάλιστα διπλή θητεία ,δηλαδή τη χρονολογία 1991-1996. Καταστροφικό γεγονός για το τμήμα ήταν ο σεισμός του 1999.Το ισόγειο τμήμα ήταν χτισμένο με προδιαγραφές του 1960,ενώ το επάνω τμήμα ήταν υπό κατασκευή .Το ισόγειο δεν άντεξε το σεισμό , αλλά το τμήμα που χτιζόταν δεν παρουσίασε βλάβες .Το εργαστήριο της έγχρωμης φωτογραφίας στεγαζόταν στο ισόγειο της σχολής , το μηχάνημα όμως λόγω βάρους δεν μπορούσαμε να το μετακινήσουμε . Καταστράφηκε ,όμως από αμέλεια των εργατών, οι οποίοι στη διάρκεια ανακατασκευής του τμήματος δεν πρόσεξαν και τμήματα μπετόν που έπεσαν επάνω του το κατέστρεψαν . Δεν ανανεώθηκε το μηχάνημα , διότι οικονομικά ήταν ασύμφορο και αντ΄αυτού δόθηκε βάση στην ψηφιακή επεξεργασία. Βέβαια σαν εκπαιδευτικός ήμουν υπέρ στο να αγοραστεί ένα μηχάνημα και να κατασκευαστεί εκ νέου ένα εργαστήριο έγχρωμης φωτογραφίας.
  
• Ποιά πιστεύετε ότι ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα ,θετικά ή αρνητικά, σε αυτά τα 20 χρόνια; Έχουν αλλάξει τα πράγματα από τότε μέχρι σήμερα;
  Σημαντικό γεγονός σε αυτά τα 20 χρόνια ήταν η βιβλιοθήκη που έγινε ύστερα από πρόταση μου . Τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να δανείζονται βιβλία , πράγμα το οποίο καταργήθηκε όταν άρχισε να λειτουργεί η ενιαία βιβλιοθήκη του Τ.Ε.Ι.. Έχουν αλλάξει 3 προγράμματα σπουδών .Το πρώτο πρόγραμμα σπουδών ήταν με την ίδρυση του τμήματος φωτογραφίας, το οποίο περιελάμβανε βασικά μαθήματα. Το δεύτερο πρόγραμμα στο οποίο προστίθεται το μάθημα της ψηφιακής φωτογραφίας ,και το τρίτο πρόγραμμα που περιλάμβανε τα πολυμέσα. Οι αλλαγές στα προγράμματα σπουδών γίνονταν σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αποτελέσαμε το πρώτο τμήμα στη σχολή που είχε ψηφιακά εργαστήρια. Οι πρώτοι υπολογιστές ήταν LC3 και ένα cd player, οι οποίοι βέβαια έχουν κρατηθεί γιατί αποτελούν συλλεκτικά κομμάτια και με την νέα επιχορήγηση θα αγοραστούν καινούριες κάμερες . Έπειτα από μελέτη μου, έγινε ανύψωση του δεύτερου και τρίτου ορόφου και για να μπορούν οι φοιτητές να εξυπηρετούνται είχα προτείνει να μας παραχωρηθούν και ο δεύτερος όροφος και ο τρίτος. Ο μεν τρίτος όροφος θα χρησιμοποιούταν ως εκθεσιακός χώρος και ο δε δεύτερος όροφος για τα θεωρητικά αλλά και τα εργαστηριακά μαθήματα. Αυτή η πρόταση όμως απορρίφθηκε και αντι αυτου μας παραχωρήθηκαν κάποιες αίθουσες στον δεύτερο και οι υπάρχουσες του ισογείου.
  Ένα ακόμη σημαντικό γεγονός που θα ήθελα να αναφέρω έχει σχέση με τους φοιτητές, τους πρώτους τελειόφοιτους. Οι πρώτοι φοιτητές τη διάρκεια που πραγματοποιούσαν την πρακτική τους άσκηση απορροφούνταν αμέσως από επιχειρήσεις, οι οποίες τους παρείχαν και καλές αποδοχές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουν ως προτεραιότητα τη δουλειά και όχι το Τ.Ε.Ι .
  Ένα νέο πρόγραμμα σπουδών σχεδιάζεται, το οποίο θα βασίζεται περισσότερο στο νέο τίτλο του τμήματος φωτογραφίας, τμήμα φωτογραφίας και οπτικοαουστικών τεχνών. Πιο συγκεκριμένα θα δοθεί βάση στην εικόνα και όχι στην φωτογραφία. Πάντα όμως θα δίνεται βάση στο εικαστικό μέρος της εικόνας .
  Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι είχαμε μια συνεργασία με ένα Πανεπιστήμιο , το «WESTMINISTER», για μεταπτυχιακές σπουδές, κάτοχοι των οποίων είναι ο κ. Μαχιάς ,η κα. Βαξεβανέρη, η κα. Πολυχρονιάδου.
  Με το πρώτο κοινοτικό πλαίσιο που εγκρίθηκε για την σχολή καταφέραμε να ανανεώσουμε τους υπολογιστές των εργαστηρίων. Με το δεύτερο κοινοτικό πλαίσιο έχουμε παραγγείλει 16 καινούριους εκτυπωτές ,ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένας τρίτος σκοτεινός θάλαμος και να αντικατασταθούν οι παλαιότεροι εκτυπωτές .
• Ποιο νομίζετε ότι μπορεί να είναι το μέλλον του τμήματος ;
  Αυτό που είναι καλό για το μέλλον του τμήματος είναι ότι έχουν ενταχθεί στο δυναμικό του τμήματος, απόφοιτοι του τμήματος οι οποίοι είναι καλοί επαγγελματίες και με καλλιτεχνικό έργο φέρνοντας στο τμήμα νέες ιδέες .

Συνέντευξη : κ T.Τζίμας (Επίκουρος Καθηγητής)

• Πόσο καιρό είστε καθηγητής στο τμήμα Φωτογραφίας & Οπτικοακουστικών τεχνών;
  Από την δημιουργία του τμήματος (1985) αρχικά ως έκτακτος και στη συνέχεια ως μόνιμος καθηγητής.
• Όλα αυτά τα χρόνια έχει αλλάξει το τμήμα, και εάν ναι προς το καλύτερο;
  Οι αλλαγές στο τμήμα συντελούνται με ρυθμούς χελώνας όμως σίγουρα προς το καλύτερο!
• Εσείς πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την φωτογραφία; Ήταν κάτι που το «ονειρευόσασταν» ή έτυχε μέσα από τις σπουδές σας στο εξωτερικό;
  Νομίζω ήταν κάτι που το ήθελα και επειδή, εκεί στα μέσα της δεκαετίας του 1970, δεν υπήρχε σχολή φωτογραφίας στη τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας αποφάσισα να μεταβώ στη Γαλλία για σπουδές (1977). Επέστρεψα από το Παρίσι το 1985 με –αν όχι το πρώτο- ένα από τα πρώτα διδακτορικά στην Ελλάδα σε θέματα φωτογραφίας...
  
• Τι πιστεύετε ότι είναι ο φωτογράφος σήμερα; Ποιόν ονομάζουμε φωτογράφο;
  Ο φωτογράφος σήμερα είναι ότι ήταν πάντοτε: Αυτός που απαθανατίζει τη στιγμή για προσωπική ευχαρίστηση ή για επαγγελματικούς λόγους ή και τα δύο μαζί.
  Ο ορισμός του -ιδανικού- φωτογράφου στις απαρχές του 21ου αιώνα δεν μπορεί παρά να είναι ο εξής: Άτομο με ευρύτατη μόρφωση και καλλιτεχνική παιδεία με καλό γούστο και αίσθηση του μέτρου και της αρμονίας, βαθύτατος γνώστης της ψηφιακής τεχνολογίας όπως επίσης και των αναλογικών μεθόδων φωτογράφησης.
  
• Πιστεύετε ότι οι πτυχιούχοι του τμήματος φωτογραφίας του ΤΕΙ Αθήνας μπορούν να «ονομαστούν» φωτογράφοι σύμφωνα με τον ορισμό σας;
  Πρώτα από όλα θα πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει το σύστημα εισαγωγής στο Τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών τεχνών με πρόσθετες ειδικές εξετάσεις. Ποιες θα είναι αυτές είναι κάτι που εύκολα μπορεί να προσδιοριστεί στα πλαίσια του υπάρχοντος συστήματος εισαγωγής. Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη την σημερινή κατάσταση των πραγμάτων θεωρώ ότι ένα μεγάλο ποσοστό των πτυχιούχων μας συμπεριλαμβάνεται στον ορισμό του «φωτογράφου» 'όπως αναφέρθηκα παραπάνω. Ένα μικρό ποσοστό αποφοιτά με ελλείψεις που οφείλονται κυρίως στις αδυναμίες του εκπαιδευτικού μας συστήματος. (Δεν μπορούμε να καταδικάσουμε π.χ. κάποιον σπουδαστή επειδή κάνει ορθογραφικά λάθη...)
  
• Η ψηφιακή εξέλιξη έχει επηρεάσει θετικά τη φωτογραφία σήμερα; Η καλλιτεχνική φωτογραφία πιστεύετε ότι ακολουθεί τις σύγχρονες τάσεις;
  Η ψηφιακή τεχνολογία ήρθε για να μείνει. Εκτόπισε βίαια την αναλογική/ παραδοσιακή φωτογραφία αλλάζοντας δραματικά την αγορά, προσέφερε τεράστιες δυνατότητες έκφρασης και ευκολία προκαλώντας όμως παράλληλα σύγχυση και ανασφάλεια. Σε λίγα χρόνια όλα θα έχουν βρει το δρόμο τους:
  Το παλιό θα έχει φύγει και το νέο θα έχει θρονιαστεί αλαζονικά στη θέση του...
  
• Είστε διευθυντής έκδοσης του περιοδικού ΦΩΤΟγράφος πείτε μας για αυτό λίγα πράγματα. Ποια ήταν τα κίνητρα, ποια πράγματα σας επηρέασαν, το αποτέλεσμα είναι αυτό που θέλατε;
  Ως γνωστόν η πρώτη μου επαγγελματική ενασχόληση μετά τις σπουδές μου στη Γαλλία ήταν η διδασκαλία της φωτογραφίας στο ΤΕΙ Αθήνας . Τέσσερα χρόνια σε αυτή τη θέση ένιωσα τον χρόνο να φεύγει ... αργά και πληκτικά. Διεκδικήσεις, απεργίες, καταλήψεις στο Τμήμα Φωτογραφίας άφηναν ένα τεράστιο κενό χρόνου το οποίο δεν ήθελα να περνάει έτσι, ανεκμετάλλευτο. Για αυτό το 1989 πήρα την μεγάλη απόφαση: να προχωρήσω τότε μαζί με κάποιους φίλους στην έκδοση ενός φωτογραφικού περιοδικού, όπερ και εγένετο. Ο ΦΩΤΟγράφος σήμερα ενηλικιώθηκε διανύοντας το 16ο έτος της ηλικίας του και βγαίνει πλέον μαζί με την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ! Όσον αφορά στο αποτέλεσμα, δηλαδή το περιοδικό ως "μορφή και περιεχομένο" αντανακλούσε πάντοτε την προσωπική μου πορεία και παρουσία στο χώρο, με τις μεταπτώσεις, τα πάνω και τα κάτω της… Όλα αυτά τα χρόνια πειραματίσθηκα, εκφράστηκα ελεύθερα και δημόσια και το αναγνωστικό κοινό αντίστοιχα αγάπησε, περιφρόνησε, ανέχθηκε το περιοδικό!
  
• Ας επανέλθουμε στη σχολή μας, πως βλέπετε το τμήμα μετά από άλλα 20 χρόνια;
  Αν δεν ψηφιστεί σύντομα κάποιος νόμος από το Υπουργείο Παιδείας –κάτι ανατρεπτικό σαν π.χ. τον «Καποδίστρια» - που να επιφέρρει συνταρακτικές αλλαγές στη δομή και διάρθρωση της Ανώτατης Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τότε και το 2025 θα μιλάμε για τα ίδια πράγματα.
  
• Ως κάποιος που έχει ασχοληθεί επαγγελματικά και με τις δύο όψεις της φωτογραφίας (παραγωγή και κριτική) τι σας έχει σημαδέψει περισσότερο και τι είναι αυτό που σας έχει λείψει;
  Είναι φυσικός κανόνας να κάνουμε στη ζωή μας -τελικά- αυτό που μας ευχαριστεί περισσότερο και αυτό συνέβη στη περίπτωση μου. Αυτό που μου λείπει σήμερα είναι μόνον ο ελεύθερος χρόνος…
  Ε.Τ.

Ιστορία της Ομορφιάς

Μην σας παραπλανεί ο τίτλος του, δε πρόκειται για ένα στείρο ιστορικό βιβλίο αλλά για το σύνολο των αισθητικών απόψεων και τάσεων για την ομορφιά που επικράτησαν από την εποχή του Πυθαγόρα ως σήμερα. Την ομορφιά όπως αυτή κατανοήθηκε από τους ανθρώπους για τη φύση, τα λουλούδια, το ανθρώπινο σώμα, τα άστρα, τις μαθηματικές σχέσεις, τους πολύτιμους λίθους, το θεό και τον διάβολο.
Σκοπός του βιβλίου αυτού δεν είναι σε κάθε εποχή να προβάλει το γενικό πρότυπο της ομορφιάς γιατί ο αναγνώστης καθώς διαβάζει αυτό το βιβλίο θα ανακαλύψει ότι ακόμα και στην ίδια την ιστορική περίοδο υπήρχαν αλληλοσυγκρατόμενες απόψεις για το ωραίο. Αλλά να δώσει το έναυσμα για μια γενική θεώρηση του ωραίου και μέσα από αυτή την εύρεση τω χαρακτηριστικών που συνοδεύουν ένα αισθητικό πρότυπο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους σπουδαστές της φωτογραφίας αποτελούν τα τέσσερα τελευταία κεφάλαια από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης και μετά χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτά τα κεφάλαια βαραίνουν σε σημαντικότητα από τα υπόλοιπα με ιδιαίτερο βάρος στο τελευταίο κεφάλαιο όπου αναλύεται η ομορφιά των ΜΜΕ.
Το βιβλίο αυτό συνοδεύεται από εκατοντάδες εικόνες αριστουργημάτων από τους αιώνες και πλούσια παραρτήματα από κομμάτια κειμένων φιλόσοφων και καλλιτεχνών.

Κοντολάτου Δώρα

Video : 4 Ιστορίες Ενός Τσιγάρου

Εκθέσεις : Photovision 2005

Στις 3-7 Φεβρουαρίου 2005 πραγματοποιήθηκε στον πρώην ανατολικό αερολιμένα Αθηνών η 6η διεθνής έκθεση imaging, Photovision, με την συμμετοχή πολλών επιχειρήσεων μικρών και μεγάλων. Τα εγκαίνια έκανε ο υφυπουργός πολιτισμού Πέτρος Τατούλης.

Ο καινούργιος χώρος που έγινε η έκθεση προσέφερε πολλές ευκολίες. Ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον παλιό (ΟΛΠ) με πολλές περισσότερες θέσεις πάρκινγκ και με λεωφορεία που έπαιρναν τον κόσμο από την στάση μετρό Αγ. Δημήτριος και έρχονταν κατευθείαν στον χώρο της έκθεσης. Βεβαίως, δεδομένου ότι ήταν ένας καινούργιος εκθεσιακός χώρος δικαιολογούνται κάποια μικρά προβλήματα που παρουσιάστηκαν, τα οποία όμως ξεπεράστηκαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Στην έκθεση έγινε παρουσίαση καινούργιου εξοπλισμού και τεχνικών που έχουν να κάνουν με την αναλογική και την ψηφιακή φωτογραφία και όχι μόνο. Υπήρχε ενημέρωση για το βίντεο, για την κινητή τηλεφωνία σε συνδυασμό πάντα με την φωτογραφία (κινητά με κάμερες κλπ) καθώς και για εκτυπωτικές μηχανές. Η έκθεση ήταν υπερπλήρης. Όλες οι μεγάλες εταιρίες ήταν εκεί και έκαναν επίδειξη όλων των τελευταίων μοντέλων φωτογραφικού εξοπλισμού. Επίσης όλες τις ημέρες πραγματοποιούνταν σεμινάρια και διαλέξεις ποικίλης ύλης.

Ο κόσμος που ήρθε στην έκθεση όλες τις μέρες ήταν από επαγγελματίες, που ήρθαν για ενημέρωση πάνω στις τεχνολογικές εξελίξεις, έως άτομα που τώρα ανακαλύπτουν την μαγεία της φωτογραφίας και σιγά σιγά μπαίνουν στον κόσμο της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς δεν έφυγε ανικανοποίητος.

Παράλληλα πραγματοποιήθηκαν και εκθέσεις όπως αυτή του Μανώλη Κασσιμάτη με φωτογραφίες από τους Παραολυμπιακούς , της ΕΦΕ , της Ένωσης Ελλήνων Φωτορεπόρτερ, του Συλλόγου Πτυχιούχων Φωτογράφων και φυσικά η έκθεση του τμήματος Φωτογραφίας του ΤΕΙ Αθήνας. Ήταν μεγάλη η χαρά που συμμετείχαμε για 2η φορά σε αυτή την έκθεση και που ήρθαμε ξανά σε επαφή με κόσμο που ενδιαφερόταν επαγγελματικά ή καθαρά ενημερωτικά να μάθει για την δουλειά μας. Όλοι οι συμμετέχοντες οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Τάκη Τζίμα για την ευγενική παραχώρηση των 2 χώρων που εκθέσαμε τα έργα μας.

Περιμένουμε λοιπόν την επόμενη διοργάνωση που θα γίνει στις 22-26 Φεβρουαρίου 2007 στο ίδιο μέρος.

Βιογραφικό : Henri Cartier Bresson

O Henri Cartier Bresson που μετέβη σε "λανθάνουσα μορφή" στις 3 Αυγούστου 2004 κατάφερε να κλειστεί μέσα σε τόσα κάδρα ώστε να μην μείνει ποτέ στο πίσω μέρος ενός λευκώματος. Δεν ήταν μυστηριώδης ούτε αφαιρετικός.

Κι αν οι φωτογράφοι περνούν από διάφορες "δοκιμαστικές" περιόδους κάνοντάς τους έτσι πολύπλευρους, το ύφος του Bresson είναι σχεδόν σταθερό, προσεγμένο και λεπτομερές, άριστο γεωμετρικά, έτσι ώστε σε ένα σύνολο χιλιάδων εικόνων να μπορεί ο αναγνώστης να τον διακρίνει. Δημιουργείται τσι πια, η μπρεσσονική φωτογραφία, όπου όλα γίνονται τη στιγμή της λήψης, την γνωστή αποφασιστική στιγμή.

Ποτέ δεν έβαζε τις φωτογραφίες του αλλού πέρα από τα βιβλία, προτιμώντας τη συντροφιά από εικόνες των Kertesz, Brassai, Doisneau, Inge Morath. Αυστηρός και επιλεκτικός αποτελεί πλέον βασική γνώση για ένα φωτογράφο. Ο κόσμος του είναι κατανοητός και προσιτός και αυτό τον κάνει ευρέως αποδεκτό.

Δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιον άλλο όπως αυτόν. Κι άραγε ακόμη κι όταν έπαψε να παγώνει το χρόνο αλλά έλεγε "Αυτό είναι μια ωραία εικόνα" τί να εννοούσε; Μέσα στις σκέψεις του δούλευε και για τον πιθανό αναγνώστη του; Τόσο αψεγάδιαστος για να περάσει απαρατήρητος-ασχολίαστος...Ο ίδιος είχε πει:

"Ο χρόνος είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε."

"Να μένεις πιστός στον εαυτό σου."

"Να ζεις στην αναρχία είναι ένα είδος ηθικής.", σε ερώτηση περί αντικειμενικότητας


Κατερίνα Τζόβα

Βιογραφικό : Helmut Newton

Γεννήθηκε το 1920 στο Βερολίνο κάτω από τον αστερισμό του Σκορπιού. Τα μαθητικά του χρόνια του αυστραλιανής υπηκοότητας Newton σε γερμανικό σχολείο σταμάτησαν, όταν οι νόμοι της Νυρεμβέργης υποχρέωσαν τον διαχωρισμό των Εβραίων από τους Αρείους μαθητές. Ο πατέρας του ένας επιτυχημένος βιομήχανος κουμπιών τον στέλνει στο Αμερικανικό σχολείο του Βερολίνου το οποίο όμως τον διώχνει σαν ένα απίστευτα τεμπέλη μαθητή που τα μόνα πράγματα που τον ενδιαφέρουν είναι το κολύμπι, τα κορίτσια και φυσικά η φωτογραφία.
Σε ηλικία 16 χρόνων και για 2 χρόνια μαθητεύει πλάι στη διάσημη Γερμανίδα φωτογράφο Yva ( Else Simon) η οποία αργότερα θα βρει τον θάνατο στα κρεματόρια του Auschwitz.

Tον Δεκέμβρη του 1938 εγκαταλείπει το Βερολίνο και εγκαθίσταται στη Σιγκαπούρη. Εκεί πιάνει δουλειά στην εφημερίδα Singapore Straits Times σαν φωτορεπόρτερ. Απολύεται όμως μόλις δύο εβδομάδες αργότερα μιας και ο εκδότης δεν μένει ικανοποιημένος από τη δουλειά του.
Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος τον βρίσκει στην Αυστραλία όπου για 5 χρόνια υπηρετεί στον στρατό σαν οδηγός φορτηγών Όταν απολύθηκε από τον στρατό ανοίγει ένα μικρό φωτογραφικό studio στη Μελβούρνη.
Το 1948 παντρεύεται την ηθοποιό June Brunell η οποία πολύ αργότερα θα ασχοληθεί με την φωτογραφία χρησιμοποιώντας το όνομα Alice Spring. Η δουλειά της οποίας θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το έργο του.

Η δεκαετία του 60 τον βρίσκει στο Παρίσι όπου ζει και εργάζεται . Από τον Μάιο του 1961 και για 25 χρόνια ο Newton θα είναι μόνιμος συνεργάτης της γαλλικής Vogue όπου και πραγματοποιήσει την σημαντικότερη δουλεία του στο χώρο της μόδας. Στην ίδια αυτή περίοδο θα εργασθεί για την γαλλική γερμανική και αμερικανική Vogue καθώς και για τα περιοδικά Linea Italiana, Queen,Nova , Jardin des Modes, Marie Claire και Elle.

Από το 1981 και μετά θα ζει και θα εργάζεται μεταξύ Μόντε Κάρλο και Λος Άντζελες Τον Ιανουάριο του 2004 και σε ηλικία 84 χρονών θα σκοτωθεί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα

Αντώνης Κατρακαζής

Video : My Angel Has Fallen

Video by : Yiannis Tzanakis

Music By : Dimitris Marinis

Project : Video III final project

Βιογραφικό : Σπύρος Μελεντζής

O Σπύρος Μελεντζής γεννήθηκε στην Ίμβρο το 1906. Το 1923 πηγαίνει στην Αλεξανδρούπολη όπου μαθητεύει κοντά στον φωτογράφο Α. Παναγιωτόπουλο. Το 1927 πηγαίνει στην Αθήνα και εργάζεται στον φωτογράφο και ζωγράφο Π. Γεραλή.

Έπειτα εργάστηκε στον Γ. Μπούκα, ο οποίος ήταν φωτογράφος των ανακτόρων, από τον οποίο επηρεάστηκε η καλλιτεχνική και αισθητική του φυσιογνωμία.

Το 1937 φεύγει για την πρώτη του περιοδεία ενώ το 1939 κάνει την πρώτη του έκθεση με 120 φωτογραφίες από τον Παρνασσό. Ο Γ. Μπούκας ενθουσιάζεται και τον προτείνει να φωτογραφίσει τον Πρίγκιπα Νικόλαο.

Το 1939 φωτογραφίζει την Κεφαλλονιά και το 1944 καλείται από τον ΕΑΜ για να ανεβεί στο βουνό και να φωτογραφίσει την Ελληνική αντίσταση. Το 1947 φωτογραφίζει και εκθέτει την δουλειά του από το Άγιον Όρος, τον Όλυμπο, τα Τέμπη, τις Κυκλάδες.

Το 1950 συμμετέχει σε εκθέσεις σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη. Το 1951 και το 1953 βραβεύεται στην Κύπρο, στο Ρότσεστερ, το Μπέρμινγκχαμ, το Μπουένος-Άιρες. Το 1956 εκθέτει στην Μόσχα και το 1957 η FIAP του απονέμει τον τίτλο του «τεχνοκριτή». Από το 1960 και μετά στρέφεται στην φωτογράφιση αρχαιολογικών χώρων.

Έχει εκδόσει πολλά φωτογραφικά λευκώματα και πολλές φωτογραφίες του αποτελούν αναντικατάστατα ντοκουμέντα και ορόσημα της Ελληνικής ιστορίας . Εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του με αφοσίωση και ενθουσιασμό για την μεγάλη του αγάπη, τη φωτογραφία. Έφυγε από την ζωή τον Νοέμβριο του 2003.

Παρουσίδης Ανέστης

Online Soon

The team is being gathered! Soon we'll be online

Under Construction

Coming Soon